چرا نمونه‌برداری انجام می‌شود؟
برای تشخیص دقیق ماهیت ضایعه (التهابی، خوش‌خیم، بدخیم)، تعیین مرحله بیماری و برنامه‌ریزی درمان. انتخاب روش به محل ضایعه، اندازه، سابقه بیمار و قضاوت پزشک بستگی دارد.
روش‌های اصلی
FNA (آسپیراسیون سوزنی ظریف): رایج‌ترین روش برای ندول‌های تیروئید و لنف‌گره‌ها. درد کم، بدون برش، جواب اغلب «سیتولوژیک».
کوربیوپسی (Core): نمونه استوانه‌ای بافت؛ اطلاعات بافت‌شناسی کامل‌تر از FNA. ممکن است با سونوگرافی/CT هدایت شود.
بیوپسی باز (Incisional/Excisional): برش کوچک یا برداشت کامل ضایعه در موارد انتخابی.
بیوپسی اندوسکوپیک: در حنجره/حلق/نواحی دشوار با کمک اندوسکوپ در اتاق عمل.
بیوپسی نگهبان غده لنفاوی (SLNB): در برخی سرطان‌های دهان مرحله ابتدایی برای مرحله‌بندی دقیق با حداقل عوارض.
آمادگی قبل از نمونه‌برداری
اطلاع از داروهای رقیق‌کننده خون و سابقه حساسیت.
ناشتا بودن بسته به نوع بیوپسی و بیهوشی/بی‌حسی.
آوردن سونوگرافی/تصویربرداری قبلی برای راهنمایی بهتر.
بعد از نمونه‌برداری
کمپرس سرد و استراحت نسبی ۲۴ ساعت اول، پرهیز از فعالیت سنگین همان روز.
درد خفیف و کبودی جزئی طبیعی است؛ در صورت درد شدید، تب، خونریزی یا تورم پیشرونده، سریعاً اطلاع دهید.
نتیجه پاتولوژی معمولاً طی چند روز آماده می‌شود؛ سپس درباره گام بعد (پیگیری، جراحی، درمان تکمیلی) تصمیم می‌گیرید.
مزایا و محدودیت‌ها
FNA سریع و کم‌عارضه است اما گاهی «نامشخص» گزارش می‌شود و نیاز به تکرار یا کوربیوپسی دارد.
کوربیوپسی اطلاعات بیشتری می‌دهد ولی کمی تهاجمی‌تر است.
بیوپسی باز/اندوسکوپیک برای نواحی یا شرایطی است که روش‌های سوزنی پاسخگو نیستند.
پرسش‌های پرتکرار
کدام روش بهتر است؟ پاسخ وابسته به محل و شرایط بیمار است؛ پزشک با توجه به ریسک/فایده پیشنهاد می‌دهد.
آیا بیوپسی تومور را «پخش» می‌کند؟ در روش‌های استاندارد و مراکز با تجربه، ریسک بسیار پایین است و منافع تشخیصی غالباً بیشتر است.
چه زمانی جواب می‌آید؟ معمولاً چند روز کاری؛ در موارد خاص طولانی‌تر.
یادآوری: رعایت توصیه‌های قبل و بعد از نمونه‌برداری، دقت تشخیص و ایمنی را بالاتر می‌برد.
